Монгол Улсын Засгийн газраас 2022 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын 2021 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, "Монгол Улсын 2021 оны төсвийн гүйцэтгэл батлах тухай" Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг явууллаа.
Монгол Улсын 2021 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлангийн талаарх аудитын дүгнэлтийг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор Д.Занданбат танилцуулав. Тэрбээр, Хууль зүйн байнгын хорооны харьяа найман төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд аудит хийж, долоон байгууллагад “Зөрчилгүй”, нэг байгууллагад Хязгаарлалттай” дүгнэлт өгсөн гээд тус Байнгын хорооны харьяа төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлийн аудитын талаар товч танилцууллаа.
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 227 санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 166 байгууллагын санхүүгийн тайланд дүгнэлт гаргаж, 61 байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Аудитад хамрагдсан байгууллагаас 159 байгууллагад “Зөрчилгүй”, 7 байгууллагад “Хязгаарлалттай” дүгнэлт өглөө. Аудитаар нийт 21,840.4 сая төгрөгийн алдаа, зөрчил илрүүлснээс 13,374.0 сая төгрөгийн алдааг аудитын явцад залруулж, 1,254.7 сая төгрөгийн 36 зөрчилд төлбөрийн акт тогтоож, 3,303.1 сая төгрөгийн 97 зөрчлийг арилгах албан шаардлага хүргүүлж, 3,908.6 сая төгрөгийн зөрчлийг арилгах, давтан гаргахгүй байх 248 зөвлөмж өгсөн.
Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын даргын төсвийн 2021 оны санхүүгийн тайлан, жилийн төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар нийт 16.5 сая төгрөгийн алдаа зөрчил илэрснээс, 16.5 сая төгрөгийн зөрчлийг арилгах, давтан гаргахгүй байх 3 зөвлөмж, хариуцлага тооцох 1 албан шаардлага өгсөн.
Монгол Улсын Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгчийн төсвийн 2021 оны санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар нийт 80.1 сая төгрөгийн алдаа зөрчил илэрснээс, 61.4 сая төгрөгийн зөрчилд 3 албан шаардлага хүргүүлж, 18.7 сая төгрөгийн алдаа зөрчлийг арилгах, давтан гаргахгүй байх 2 зөвлөмж хүргүүлсэн.
Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн даргын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 43 санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 38 байгууллагын санхүүгийн тайланд дүгнэлт гаргаж, 5 байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Аудитад хамрагдсан байгууллагаас 36 байгууллагад “Зөрчилгүй”, 2 байгууллагад “Хязгаарлалттай” дүгнэлт өглөө. Аудитаар нийт 2,308.5 сая төгрөгийн алдаа зөрчил илрүүлснээс 1,401.3 сая төгрөгийн алдааг залруулж, 907.2 сая төгрөгийн зөрчилд алдаа зөрчлийг давтан гаргахгүй байх 1 албан шаардлага, 2 зөвлөмж өгсөн.
Монгол Улсын Ерөнхий прокурорын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 42 санхүүгийн тайлан нэгтгэснээс 37 байгууллагад дүгнэлт гаргаж, 5 байгууллага түүвэрт хамрагдсан байна. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар “Хязгаарлалттай” дүгнэлт өгсөн бөгөөд аудитад хамрагдсан 37 байгууллагуудын санхүүгийн тайланд “Зөрчилгүй” дүгнэлт өгсөн. Аудитаар нийт 8,526.9 сая төгрөгийн алдаа, зөрчил илэрснээс, 7,988.7 сая төгрөгийн алдааг залруулж, 0.1 сая төгрөгийн 1 төлбөрийн акт тогтоож, 126.9 сая төгрөгийн 9 албан шаардлага хүргүүлж, 411.2 сая төгрөгийн зөрчилд 60 зөвлөмж өгөв.
Авлигатай тэмцэх газрын даргын төсвийн 2021 оны санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар зөрчлийг арилгах, давтан гаргахгүй байх 83.5 сая төгрөгийн 2 зөвлөмжийг хүргүүлсэн.
Цагаатгах ажлыг удирдан зохион байгуулах Улсын комиссын даргын төсвийн 2021 оны санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар нийт 32.6 сая төгрөгийн алдаа зөрчил илэрснээс, 0.3 сая төгрөгийн алдааг залруулж, 32.3 сая төгрөгийн алдаа, зөрчилд 5 зөвлөмж өгсөн.
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн даргын төсвийн 2021 оны санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар нийт 148.6 сая төгрөгийн 8 алдаа зөрчил илэрснээс, 100.0 сая төгрөгийн 1 алдааг аудитын явцад залруулж, 30.6 сая төгрөгийн 3 төлбөрийн акт тогтоож, шилэн дансны хэрэгжилт болон шагнал, урамшуулалттай холбоотой 2 албан шаардлага хүргүүлж,18.0 сая төгрөгийн алдаа зөрчилд 2 зөвлөмж өгсөн.
Тус байнгын хорооны харьяа төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитын дүгнэлтэд үндэслэн цаашид анхаарах асуудлуудын талаар Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангаж ажиллах, төсвийн хөрөнгийг үр ашигтай зарцуулах, хэрэгжилтэнд тавих хяналтыг сайжруулах, Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын эрхлэх асуудлын хүрээний төсөвт байгууллага, төрийн өмчит хуулийн этгээдийн хөрөнгө, өр төлбөр, орлого, зарлага, хөтөлбөр арга хэмжээ, хөрөнгө оруулалтад тавих дотоод хяналтыг сайжруулах, Худалдан авах ажиллагаа болон Шилэн дансны тухай хуулийг бүрэн хэрэгжүүлэх, Аудитаар өгсөн акт, албан шаардлага, зөвлөмжийг хэрэгжилтийг хангуулах, арга хэмжээг авч ажиллах шаардлагатай хэмээн танилцууллаа.
Аудитын тайлантай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ш.Раднаасэд, Ж.Сүхбаатар, Ц.Мөнхцэцэг, Ц.Сандаг-Очир, Б.Дэлгэрсайхан, С.Бямбацогт нар асуулт асууж, хариулт авсан. Тухайлбал, Ш.Раднаасэд гишүүн Хууль зүй дотоод хэргийн сайдын төсвийн үлдэгдэл болон “Хязгаарлалттай” дүгнэлт, төсвийн зөрчилтэй холбогдуулан, Ж.Сүхбаатар гишүүн төсвийн гүйцэтгэлийн аудитын дүгнэлт, зөвлөмжийн мөрөөр юу хийж, зөвлөмжийг хэрхэн биелүүлж буй талаар болон төсвийн зөрчилтэй холбогдуулж албан тушаалтнуудад хариуцлага тооцдог эсэх талаар, Ц.Мөнхцэцэг гишүүн гэмт хэргийн хохирогчид нөхөн төлбөр олгох сан дутуу үлдэгдэлтэй гарсан талаар болон Төрийн албан хаагчдын эмнэлгийн дутуу санхүүжилт, эмнэлгийн нөхцөл байдлын талаар, Ц.Сандаг-Очир гишүүн нийтлэг гарч буй санхүүгийн зөрчил, Б.Дэлгэрсайхан гишүүн төрийн өмчит компаниудын үйл ажиллагаанд гүйцэтгэлийн аудит хэзээ хийж, танилцуулах талаар, С.Бямбацогт гишүүн Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийн үйл ажиллагааны биелэлтийг хэдэн хувьтай биелсэн гэж үзэж буй талаар болон Монгол Улсын гадаад өр, түүн дотроо Засгийн газрын өрийн талаар тус тус тодруулж, цаашдаа гаднаас зээл авахдаа ямар шаардлага, шалгуур тавих, авсан зээлийг яаж зарцуулбал үр ашигтай байх талаар дүгнэлт хийсэн эсэх талаар тодруулав. Гишүүдийн асуултад Сангийн сайд Б.Жавхлан, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар болон Ерөнхий аудитор Д.Занданбат, Сангийн яам, Үндэсний аудитын газрын холбогдох албан тушаалтнууд болон төсвийн ерөнхийлөн захирагчид хариулт өглөө. Гишүүд асуулт асууж, хариулт авч дууссанаар үг хэлж, байр сууриа илэрхийлсэн.
Ингээд Монгол Улсын 2021 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайланг хэлэлцсэн талаарх Хууль зүйн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хороонд танилцуулахаар тогтов.
